Samenvatting en omschrijving
In de gemeente Haaren is een braakliggend stuk grond van Waterschap De Dommel beschikbaar gesteld aan de coöperatie Zonnemaatje voor een postcoderoosproject met ruim 1.900 zonnepanelen. Tijdens het project zijn diverse barrières overwonnen, bijvoorbeeld omtrent de financiering van de voorbereiding en het maken van afspraken met het waterschap over het gebruik van de grond, het omgaan met vervuilde grond en de beste netaansluiting.
Omschrijving
Twee lokale energiecoöperaties, DEH (Duurzame Energie Haaren) en VET-Vught (Vughtse Energie Transitie), mogen op een braakliggend stuk grond van Waterschap De Dommel bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Haaren 1.904 zonnepanelen plaatsen. Leden van coöperaties kunnen via de ‘Postcoderoosregeling’ mee-investeren in deze zonneweide en meeprofiteren van de opbrengst, mits zij binnen de postcoderoos gevestigd zijn. Zij worden daarmee ‘Zonnemaatje’. In lijn met deze naam hebben DEH en VET-Vught in november 2019 voor het beheer van de zonneweide de Energie Opwekcoöperatie Zonnemaatje RWZI Haaren U.A. opgericht.
Het idee is eenvoudig: inwoners die lid worden van Zonnemaatje investeren in zonnepanelen op het terrein van de waterzuiveringsinstallatie. Samen vormen ze een coöperatie en zijn ze eigenaar van de zonneweide. De duurzame energie die de 1.904 panelen produceren is niet alleen schoon, maar ook nog eens winstgevend. Leden profiteren namelijk van een verlaagd tarief op de energiebelasting en delen mee in de opbrengsten uit de verkoop van de zonnestroom. Zo investeren ze in duurzame, lokaal geproduceerde energie en verdienen ze de investering weer terug.
De kosten van de zonneweide bedragen naar schatting 550.000 euro. Dit geld wordt bijeengebracht door uitgifte van 2.086 certificaten (één certificaat per 250 kWh) à 262 euro per stuk. De inzet van lokale mensen wordt ondersteund met financiële steun van Enpuls en de provincie Noord-Brabant, die een deel van de voorbereidingskosten voorfinancieren. Na storting van het geld voor de certificaten door de deelnemende leden wordt deze voorfinanciering terugbetaald aan de initiatiefnemende coöperatie DEH, die daarmee dan weer volgende projecten kan voorbereiden. Aldus is een revolverend fonds ontstaan.
| Naam | coöperatie Zonnemaatje |
|---|---|
| Naam project | project Nemerstroom (De Nemer is een beek in Haaren ten noorden van de Bosseweg, vlakbij de locatie van de zonneweide. Op een veld vlakbij deze stroom gaat stroom geproduceerd worden. Vandaar Nemerstroom). |
| Locatie | Haaren, provincie Noord-Brabant |
| Aantal zonnepanelen/vermogen | 1.904 panelen |
| Oppervlakte zonneweide | 4.000 m2 |
| Opgesteld vermogen | 638 kWp |
| (Verwachte) jaaropbrengst | 520.000 kWh (274 kWh per paneel) |
| Opstelling zonnepanelen | Oost-west |
| Installateur | Hoppenbrouwers Techniek Udenhout |
| Energieafnemer | Engie |
| Oplevering | Zomer 2020 |
| Doorlooptijd project | 1,5 jaar |
| Eigendom installatie | Energie Opwekcoöperatie Zonnemaatje RWZI Haaren U.A. |
| Eigendom grond | Waterschap De Dommel |
| Financiering | Investering: 550.000 euro exclusief BTW. Financiering 100% door deelname leden die 2.086 certificaten verdelen. |
| Participatiemodel | Particulieren en bedrijven in hetzelfde of een aangrenzend viercijferig postcodegebied in de gemeenten Haaren, Vught en Boxtel kunnen meedoen via de Regeling Verlaagd Tarief (‘Postcoderoosregeling’). |
| Aantal participanten | 180 |
Ontwikkeling en mijlpalen
De Gemeente Haaren heeft binnen een maand adequaat de omgevingsvergunning afgegeven.
| Jaar | Mijlpaal |
|---|---|
| Voorjaar 2018 | Afronding eerste haalbaarheidsstudie |
| November 2018 | Vergunning afgegeven door de gemeente Haaren |
| Dec 2018-februari 2019 | Informatieavonden en werving leden |
| Februari 2019 | Voldoende deelnemers geworven |
| Juli 2019 | Keuze installatiebedrijf |
| November 2019 | Coöperatie Zonnemaatje opgericht |
| Januari 2020 | Keuze Zon op Nederland als backoffice ondersteuner |
| Maart 2020 | Ondertekening opstalovereenkomst |
| Maart-april 2020 | Ondertekening contracten deelnemers |
| Augustus 2020 | Oplevering installatie en inbedrijfsstelling |
Opbrengstgarantie
Het onderhoud is ook volledig aan Hoppenbrouwers uitbesteed. De installateur geeft een productiegarantie voor een periode van 15 jaren. De opbrengstgarantie is gecontroleerd door Siderea.
Verzekering en beveiliging
De coöperatie regelt de verzekering (diefstal, storm- en hagelschade) en beveiliging van het terrein. Deze worden verrekend met de jaarlijkse opbrengst van de opgewekte stroom. Er komt een hek omheen en videobewaking. Bovendien staat de zonneweide op een afgeschermd terrein van een rioolwaterzuiveringsinstallatie van Waterschap De Dommel.
Barrières
Voor het bestuur van Zonnemaatje was de realisatie van deze eerste zonneweide pionierswerk. Er zijn erg veel stappen nodig en bijna elke stap vormt een risico voor de coöperatie en het bestuur. Globaal gesproken vormden het ontbreken van risicokapitaal om de kosten van voorbereiding te dragen en het gebrek aan goedkope kennis en experts de belangrijkste hinderpalen. De oorspronkelijk onduidelijke afspraken met het waterschap over de elektrische aansluiting hebben geleid tot een behoorlijke vertraging en tot substantieel extra kosten. Ook het gebrek aan juridische expertise bij het bestuur van Zonnemaatje, de voorzorgsmaatregelen van veilig werken aan elektrische installaties en in licht verontreinigde gronden en het openen van een bankrekening hebben veel tijd en energie opgeëist. Pas toen al deze hordes genomen waren kon de opstalovereenkomst afgesloten worden en kon met de definitieve inschrijving van leden gestart worden. In deze fase zit men nu.
Participatie
Deelname aan het project Nemerstroom van de coöperatie Zonnemaatje bij de rioolwaterzuivering in Haaren staat open voor particulieren en bedrijven die gevestigd op de volgende postcodes: 5074 (Biezenmortel), 5076 (Haaren), 5261 en 5262 en 5263 (Vught), 5266 (Cromvoirt), 5268 (Helvoirt), 5282 (Boxtel) en 5296 (Esch).
Bij deelname aan het project Nemerstroom worden ze automatisch een jaar lang lid van initiatiefnemende coöperaties DEH of VET-Vught. Ieder lid mag maximaal zijn elektrisch jaarverbruik van de zonneweide afnemen, met een maximum van 10.000 kWh.
Medio januari 2019 was op meer dan de helft van de 2.000 beschikbare certificaten ingetekend. Op dit moment vindt de definitieve inschrijving plaats.
Organisatie en financiering
Voor het beheer van de zonneweide is op 8 november 2019 een nieuwe coöperatie opgericht, de Energie Opwekcoöperatie Zonnemaatje RWZI Haaren U.A.
Organisatiestructuur
De coöperatie investeert in de zonneweide en levert de elektriciteit aan een partij op basis van een Power Purchase Agreement, ofwel een stroom-inkoopovereenkomst. Deze partij wordt de PPA-partij genoemd. De PPA-partij betaalt de coöperatie voor de geleverde elektriciteit. De coöperatie kan een deel hiervan bestemmen als winstuitkering aan de leden. Voor de komende 3 jaren is een contract met Engie afgesloten.
Als de energieleverancier van een lid aan verrekening van de energiebelasting meewerkt, verrekent deze de energiebelasting rechtstreeks met het betreffende lid. Een aantal energieleveranciers verzorgt deze verrekening van de energiebelasting gratis. Andere energieleveranciers vragen hier een vergoeding voor. Een klein deel van de energieleveranciers werkt er niet aan mee. Meer informatie hierover is te vinden op de website van HIER Opgewekt.
Financiering
De totale kosten van aanleg van de zonneweide bedragen naar schatting 550.000 euro. De AFM (Autoriteit Financiële Markten) heeft een voorkeur voor deelname op basis van certificaten in plaats van panelen. Er worden daarom 2.086 certificaten aangeboden, waarbij 1 certificaat gelijkgesteld is aan 250 kWh.
De totale investering van 550.000 euro gedeeld door het aantal certificaten levert een inleg van 262 euro per certificaat op. De baten per certificaat zijn vervolgens als volgt:
- Teruggave van de energiebelasting over de opgewekte energie: 23 euro per certificaat per jaar.
- Een bedrag voor de opgewekte energie minus de jaarlijkse beheerskosten van de coöperatie: 3 euro per certificaat per jaar.
De verwachting is dat de inleg zich hiermee in 8 jaar zal terugverdienen. De verwachte opbrengst over de totale looptijd van 15 jaar bedraagt naast de inleg circa 150 euro per certificaat. Het verwachte rendement wordt dan 3,8%.
| Soort financiering | Toelichting |
|---|---|
| Investering | 550.000 euro exclusief BTW |
| Financiering (eigen vermogen) | Uitgave van 2.086 certificaten |
| Financiering (vreemd vermogen) | Geen |
| Fiscale- of subsidieregeling | Regeling Verlaagd Tarief (‘Postcoderoosregeling’) |
Partijen
De volgende partijen zijn betrokken:
DEH (Duurzame Energie Haren)
Coöperatie DEH (Duurzame Energie Haaren) zet zich op allerlei manieren in voor verduurzaming van de gemeente Haaren; niet alleen met de opwek van duurzame energie, maar ook op het gebied van vervoer, wonen en klimaat. Het doel van de coöperatie is Haaren energieneutraal vóór 2035. Leden van DEH binnen de postcoderoos kunnen meedoen aan het project Nemerstroom bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Haaren.
VET-Vught (Vughtse Energie Transitie)
Coöperatie VET-Vught (Vughtse Energie Transitie) is een burgerinitiatief van en voor Vughtse burgers. De coöperatie richt zich naast duurzame energie onder andere ook op elektrische deelauto’s en verduurzaming van huizen. Leden van VET-Vught binnen de postcoderoos kunnen meedoen aan het project bij de rioolwaterzuivering in Haaren.
Energie Opwekcoöperatie Zonnemaatje RWZI Haaren U.A.
Energie Opwekcoöperatie Zonnemaatje RWZI Haaren U.A. is de coöperatie die DEH en VET-Vught op 8 november 2019 gezamenlijk hebben opgericht als beheerorganisatie voor de zonneweide Nemerstroom bij de rioolwaterzuivering in Haaren.
Waterschap De Dommel
Waterschap De Dommel is eigenaar van het terrein waarop de zonnepanelen geplaatst worden. Waterschap De Dommel hecht er veel waarde aan om de energietransitie samen met de omgeving vorm te geven. De organisatie nodigt lokale coöperaties uit om energieprojecten te realiseren op hun grondgebied voor de nabije inwoners. Dommelstroom (waterkrachtinstallatie Sint-Michielgestel) en Spinderwind (windpark in Tilburg-Noord) zijn voorbeelden hiervan die gerealiseerd zijn. Voor de realisatie en exploitatie wordt een recht van opstal afgesloten met een duur van tenminste 15 jaar.
Links
Zonnemaatje: https://zonnemaatje.nl/
DEH (Duurzame Energie Haaren): https://deh-energie.nl/
VET-Vught (Vughtse Energie Transitie): https://vet-vught.nl/
Waterschap De Dommel: https://www.dommel.nl/