Samenvatting en omschrijving
In de Stadsregio Parkstad is via een Europese Aanbesteding een serviceprovider geselecteerd die de aanschaf van zonnepanelen voor particulieren en andere kleinverbruikers binnen de gemeente volledig ontzorgd, inclusief financiering door middel van een laagrentende lening via de gemeente. Het project heeft inmiddels op diverse plekken in het land navolging gekregen.
Omschrijving
In de herfst van 2015 startten acht gemeenten in de Stadsregio Parkstad (inmiddels door fusie zeven gemeenten: Beekdaelen, Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Simpelveld en Voerendaal) gezamenlijk een project om de aanschaf van zonnepanelen binnen de gemeenten gemakkelijker te maken. Het doel van het project is dat 7.250 daken van zonnepanelen worden voorzien met een investeringsvolume van 42,5 miljoen euro. Begin 2020 heeft het project al bijna 4.200 deelnemers en zijn er meer dan 50.000 zonnepanelen geplaatst met een totaal vermogen van ruim 14 MWp.
Het project houdt in het kort in dat voor deelnemers de aanschaf en installatie van zonnepanelen volledig ontzorgd wordt, evenals de BTW-teruggave en 15 jaar gemeentegarantie en onderhoud. De gemeenten selecteren hiervoor via een Europese aanbesteding een serviceprovider. De gemeenten lenen tegen 1% rente bij de BNG Bank en stellen een lening open voor deelnemers aan het zonnepanelenproject tegen een rente van 1,5%. Die lening wordt in principe gedurende 15 jaar maandelijks afgelost, maar deelnemers kunnen ook kiezen voor versnelde aflossing of aflossing in één keer.
Aan het project kan iedereen meedoen, zolang er sprake is van een kleinverbruiksaansluiting (maximaal 3x80 Ampère). Dit kunnen particulieren zijn alsook bedrijven en verenigingen. Ook huurders kunnen meedoen, mits zij toestemming hebben van de eigenaar van de woning (bijvoorbeeld de woningcorporatie).
Kort samengevat:
- Het kost de gemeente niets, terwijl het de regionale markt 42,5 miljoen euro aan investeringen oplevert;
- Het kost de burger niets, omdat de lening uit de besparing van elektriciteit en de salderingsregeling wordt betaald, waardoor ook mensen met een kleine beurs kunnen meedoen;
- Duurzaamheidsdoelstellingen in de moeilijke particuliere woonsector worden gehaald, terwijl deelnemers bijna niets hoeven doen.
Een enquête in 2019 met 1.500 responderende deelnemers leverde een tevredenheidscore van 8,3 op. Bovendien heeft het project inmiddels in diverse andere gemeenten navolging gevonden, bijvoorbeeld in Eijsden-Margraten, Heumen, Maasgouw, Oss, Roermond en de regio Zuidoost Brabant (De Groene Zone).
| Naam | Zonnepanelenproject Parkstad |
|---|---|
| Locatie | Stadsregio Parkstad, provincie Limburg |
| Aantal zonnepanelen/vermogen | >50.000 panelen, >14 MWp |
| (Verwachte) jaaropbrengst | >11 miljoen kWh |
| Opleveringen | 2017-heden |
| Doorlooptijd project | Circa 4 maanden per installatie:
|
| Technische specificaties |
|
| Financiering | Lening vanuit de gemeente tegen 1,5% rente, af te lossen in maximaal 15 jaar. De gemeenten lenen hiervoor op hun beurt bij BNG Bank. |
| Participatiemodel | n.v.t. |
Ontwikkeling en mijlpalen
De samenwerkende Parkstad-gemeenten hebben sinds medio 2015 een door alle gemeenteraden vastgestelde ambitie om in 2040 energieneutraal te zijn.
Om die ambitie te realiseren worden diverse projecten uitgevoerd, waaronder het zonnepanelenproject Parkstad. Het project volgt op een project dat in 2014 in de gemeente Landgraaf werd gestart om met zonnepanelen op 560 daken van particulieren evenveel energie op te wekken als nodig was voor de openbare verlichting: 1,5 miljoen kWh. De gemeente leende daarvoor een bedrag van 3 miljoen euro van BNG Bank en had een soortgelijke leenconstructie met de deelnemers als in het latere zonnepanelenproject Parkstad. Ook in de nabijgelegen Limburgse gemeente Eijsden-Margraten liep een soortgelijk traject. Zowel het eerdere project in Landgraaf als in Eijsden-Margraten kende Volta Limburg ook al als serviceprovider.
| Jaar | Mijlpaal |
|---|---|
| Herfst 2015 | Besluit vanuit de gemeenten om te starten met het project |
| Maart 2016 | Aankondiging project en start Europese aanbesteding |
| April 2016 | Meer dan 1.000 geïnteresseerden aangemeld |
| September 2016 | Volta Limburg wint Europese aanbesteding |
| Januari 2017 | Start informatieavonden |
| Januari 2018 | 2.000e woning van zonnepanelen voorzien |
| Medio 2018 | 20 geïnstalleerde systemen gecontroleerd door inspectiebureau |
| Augustus-september 2018 | Besluit tot controle alle 2.800 geïnstalleerde systemen |
| Oktober 2018-maart 2019 | Uitvoer controles door Volta Limburg |
| Februari 2019 | 3.000e woning van zonnepanelen voorzien |
| December 2019 | 4.000e woning van zonnepanelen voorzien |
Grootscheepse controle
In 2018 heeft een inspectiebureau steekproefsgewijs 20 geïnstalleerde systemen gecontroleerd. Daarbij zijn diverse installatiefouten geconstateerd. Echter, in geen van de gevallen heeft het inspectiebureau het noodzakelijk gevonden de installatie uit te schakelen. Uitschakelen is verplicht indien geconstateerd wordt dat de veiligheid in het geding is. Desalniettemin is naar aanleiding van de bevindingen van het inspectiebureau regionaal door de opdrachtgevende bestuurders besloten om in de periode oktober 2018 tot maart 2019 alle tot dan toe geïnstalleerde systemen te controleren om zeker te zijn dat deze voldoen aan de NEN 1010 (stand september 2018: circa 2.800 systemen). Volta Limburg heeft de kosten hiervan voor rekening genomen.
Rechtszaak
Tegen het project is vanuit de installatiebranche een rechtszaak aangespannen. De eisende partijen zijn door de rechter op alle punten in het ongelijk gesteld. Meldingen door de eisende partijen bij ACM en AFM hebben niet geleid tot onderzoeken of ingrijpen. Het project is op alle mogelijke manieren juridisch getoetst en wordt derhalve gezien als “bullet-proof”.
Vervolg
Het zonnepanelenproject is verdeeld in twee tranches. De eerste tranche is na 3.675 huishoudens afgerond. De tweede tranche loopt inmiddels voor hetzelfde aantal. Vooraf is besloten dat de rentepercentages in de tranches gelijk blijven. Bij het soortgelijke project in de gemeente Eijsden-Margraten is de rente bij uitbreiding van het project in maart 2019 verlaagd naar 1,0%. De gemeente betaalt voor het lenen van het benodigde geld voor de uitbreiding (in totaal 12 miljoen euro) zelfs geen rente.
Participatie
Deelname aan het project verloopt in de volgende stappen:
- Van ‘akkoord op de offerte’ tot ‘realisatie van de zonnepaneleninstallatie’: circa 2 maanden. In de deelnemende gemeenten worden informatieavonden georganiseerd. Geïnteresseerden kunnen vervolgens bij Volta Limburg een vrijblijvende offerte aanvragen. Deze wordt op afstand opgesteld. Na een voorlopig akkoord op de offerte komt Volta Limburg langs voor een fysieke schouw. Daarbij wordt onder andere gekeken naar het kabeltracé en de plaats van de omvormer. Vervolgens wordt een definitieve offerte uitgebracht. Wanneer daar akkoord op wordt gegeven, dan wordt de realisatie ingepland.
- Afhandeling van de projectadministratie en indienen BTW-teruggave: circa 2 maanden. De deelnemer ontvangt de overeenkomst met de gemeente en er wordt namens de deelnemer een verzoek tot BTW-teruggave ingediend bij de Belastingdienst ingediend. De samenwerkende Parkstad-gemeenten hebben hiervoor opdracht gegeven aan het BTW-INSTITUUT.
Organisatie en financiering
Organisatiestructuur
Contract
Deelnemers sluiten een contract af met de gemeente. Dit contract heeft betrekking op zowel de lening als de levering van de zonnepanelen. Er vindt geen toets plaats bij de Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR).
Eigendomsverhouding
De deelnemer wordt meteen eigenaar van het systeem. Volta Limburg is gedurende de looptijd van 15 jaar verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud. Na het einde van de looptijd is de deelnemer zelf verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud.
Verhuizing
Bij de verkoop van de woning zijn er voor deelnemers twee mogelijkheden:
- De lening wordt in één keer afgelost waardoor de deelnemer vrijelijk over de zonnepaneleninstallatie kan beschikken en hij/zij deze evt. kan meenemen naar de nieuwe woning.
- Het contract (en/of de lening) in het kader van het project wordt één-op-één overgenomen door de nieuwe bewoner.
Financiering
De financiering vindt plaats in de vorm van een lening bij de gemeente tegen een rente van 1,5%. Die lening wordt in principe gedurende 15 jaar maandelijks afgelost, maar deelnemers kunnen ook kiezen voor versnelde aflossing of aflossing in één keer. De gemeenten lenen voor deze constructie op hun beurt geld bij BNG Bank.
Partijen
De volgende partijen zijn betrokken:
Parkstad-gemeenten
Deelnemende gemeenten zijn: Beekdaelen (ontstaan op 1 januari 2019 door een fusie tussen de voormalige gemeenten Onderbanken, Nuth en Schinnen), Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Simpelveld en Voerendaal. Zij startten het zonnepanelenproject Parkstad in 2017, na voorbereidingen in 2016. Eerder had de gemeente Landgraaf in 2014 al een soortgelijk project.
Volta Limburg
Als winnaar van de Europese aanbesteding, is Volta Limburg binnen de Parkstad-gemeenten de serviceprovider. De rol van Volta Limburg is om deelnemers aan het zonnepanelenproject volledig te ontzorgen, van het aankooptraject en de realisatie tot en met het beheer en onderhoud gedurende 15 jaar. Volta Limburg was en is ook de serviceprovider bij de soortgelijke projecten die eerder werden opgestart de gemeente Landgraaf (één van de deelnemende gemeenten) en de gemeente Eijsden-Margraten (een nabijgelegen gemeente).
BNG Bank
Om leningen aan de deelnemers te kunnen verstrekken, lenen de gemeenten bij BNG Bank. BNG Bank was ook betrokken bij het eerdere project in de gemeente Landgraaf en is tevens betrokken bij diverse soortgelijke projecten de in navolging op het zonnepanelenproject Parkstad tot stand zijn gekomen.
Links
Zonnepanelenproject Parkstad: http://zonnepanelenprojectparkstad.nl/
Volta Limburg: https://www.voltalimburg.nl/
BNG Bank: https://www.bngbank.nl/