Synergie tussen regionale planning en exergie (SREX): geïntegreerde exergetische conceptvorming voor duurzame regionale en stedelijke ontwikkeling

Aanleiding: belemmeringen energie en ruimte
Momenteel is de bijdrage van de ruimtelijke planning aan de transitie naar een duurzame energiehuishouding beperkt. Dat komt door een aantal belemmeringen. Ten eerste gaapt er een grote kloof tussen energiegeoriënteerde vakgebieden en ruimtelijke disciplines – beide hebben een eigen referentiekader en eigen doelstellingen. Synergie komt maar moeizaam tot stand.

Weinig regionale planning
De zeldzame voorbeelden van synergie tussen energie en ruimte die er wel zijn, bevinden zich vrijwel nooit op regionaal niveau. Op energiegebied wordt veelal gewerkt op nationaal niveau (distributienetwerken, energielevering) en op gebouwniveau (duurzame energie, beperking van de energievraag). In de ruimtelijke ordening is iets soortgelijks zichtbaar: beleid wordt gemaakt op landsniveau en uitgevoerd op lokaal niveau. Beide disciplines hebben dus weinig oog voor de regionale context, terwijl juist daar goede kansen lijken te liggen voor een koppeling tussen energie en ruimte.

Onvoldoende onderzoek exergie
Mogelijke synergie wordt bovendien nog onvoldoende gezocht in exergie: het principe dat hoogwaardige energie, die hoge temperaturen genereert, alleen wordt ingezet voor functies die deze temperaturen echt nodig hebben. Voor functies waarvoor laagwaardige energie volstaat, worden afvalenergiestromen gebruikt. Op deze wijze wordt de energiepotentie veel beter benut en kan de gebouwde omgeving met veel minder primaire energie toe.

Project: synergie tussen regionale planning en exergie
Er is veel winst te behalen door op de genoemde thema’s vooruitgang te boeken. Doel van dit project is dan ook: het stimuleren van synergie tussen ruimtelijke planning en energie op regionale schaal door exergie als uitgangspunt te nemen bij het ontwikkelen van algemeen toepasbare, duurzame inrichtingsprincipes, ontwerpstrategieën en ruimtelijke concepten.

Centrale onderzoeksvragen zijn: Op welke wijze kan de synergie tussen energie en ruimte worden bereikt en gestuurd? Hoe kan op regionale schaal tot optimale energiesystemen worden gekomen? Wat kan worden verstaan onder optimale energiesystemen voor het stedelijk en bovenstedelijk niveau? Welke algemeen geldende regionale ontwerpstrategieën en inrichtingsprincipes zijn er te formuleren op basis van exergie? Wat zijn de functionele, ruimtelijke en esthetische consequenties van deze nieuwe strategieën en principes voor het landschap?

Partners
Het project wordt uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen (Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen) in samenwerking met Wageningen Universiteit en de Technische Universiteit Delft. Een klankbordgroep dient de diverse projectgroepen van advies.

Titel	Synergie tussen regionale planning en exergie (SREX): geïntegreerde exergetische conceptvorming voor duurzame regionale en stedelijke ontwikkeling
Penvoerder	Rijksuniversiteit Groningen
Contactpersoon	Dhr. G. de Roo
Adres	Postbus 800, 9700 AV GRONINGEN
Telefoonnummer	050 363 38 95
E-mail	g.de.roo@rug.nl
Website	-
Partners	Wageningen Universiteit (LAR en SRA), Technische Universiteit Delft (Bouwkunde)
Looptijd	1/1/2006 - 31/12/2009
EOS-regeling	Lange Termijn
Projectnummer	LT03029

Eindrapport: http://www.rvo.nl/sites/default/files/rvo_website_content/EOS/EOSLT03029...